Boyama Sanatı-Maraş Ahşap

AHŞAP BOYAMA SANATI HAKKINDA

 

Ağaçtan hazırlanan eşyalar üzerinde yapılan boya, cila, vernik işlemlerinin tümüne ahşap boyama (üst yüzey işlemleri) adı verilir.

Ahşap boyama eşyaların güzelleştirilmesi ve dış etkilerden korunması amacı ile yapılmaktadır.

 

Dekorasyonda Ahşap Boyamanın Tarihçesi:

 

Ahşap eşyaların güzelleştirilmesi ve dış etkilerden korunması amacı ile yapılan boyama, özellikle de vernikleme M.Ö. 200 Yılında Çin Han devrinde bulunmuştur. O zamana ait çalışmalar, üst yüzey işlemleri yönünden oldukça yüksek bir düzeyi belirler. M.Ö. yapılan ahşap boyamalarında en çok kırmızı ve siyah renkler kullanılmıştır.

 

16.yy da ahşap boyama sanatı hakkındaki ilk bilgiler Avrupa ya ulaştığında büyük ilgi görmüş, basta İtalya olmak üzere Hollanda, İngiltere gibi birçok Avrupa ülkesinde geniş bir kesim tarafından çalışılmıştır. Mobilyaların boyanması ve üzerlerine resimler yapılarak süslenmesi ilk defa İtalya da moda olmuştur. Boyalı ve süslemeli mobilya modası hızla yayılmıştır.Ahşap boyamada üst yüzey işlemlerinin gelişip zenginleşmesi bu alanda aralıksız ve yoğun araştırmaların sürdüğünü gösterir. Her yeni buluş, ahşap boyama endüstrisine yeni gereçler kazandırmaktadır. Ahşap boyama sanatı günümüzde bütün dünyada uygulanılan bir sanat dalıdır. Yine basta İtalya olmak üzereAmerika, İngiltere, Fransa, hatta Afrika’da da sayısız ahşap boyama sanatçıları sanatlarını bütün insanlarla paylaşmaktadırlar.

 

Bugün ahşap boyama olarak bildiğimiz bu sanatın geçmişi kültürümüzde çok eskilere dayanmaktadır. Adını ilk olarak Edirnekari olarak duyuran bu sanat, 14. yy.dan sonra ahşap ve deri gibi çeşitli malzemeler üzerine uygulanmıştır.

Ciltçilikte de uygulanan bu bezeme sanatıyla kök boya ve altın varak ile nakışlar yapılmış, lake denilen cila yapılarak son haline getirilmiştir. Bu bezeme sanatının çıkış noktası saray kenti Edirne’dir.Kapı kanatları, tavanlar, çeyiz sandıkları, dolap kapakları, para kutuları, ahşap pencere kepenkleri ve cilt kapaklarında kullanıldığı görülmüştür. Kimi zaman diğer ahşap süsleme teknikleriyle de beraber kullanıldığı olmuştur. Bunlar ahşap üzeri kakma ve oyma sanatlarıdır.

 

Edirnekari süslemede geleneksel rumi motifler ( stilize edilmiş hayvan figürleri ), hatayi motifler ( stilize edilmiş çiçek desenleri ) ve Çin bulutu denilen motifler hakimdi. Sonraları bu motiflere barok ve rokoko tarzı desenler de ilave edilmiştir. Buket halinde kurdeleli çiçekler ve vazolu demetler halinde de desenlemeler uygulanmıştır.Meyve motifleri, sepette tanzimler ve manzara, gemi gibi motifler de kullanıla gelmiştir. Bu motiflerde desenleri ortaya çıkarma amacıyla verilen ışık ve gölge; taramalar, tonlamalar ve konturlarla şekil almıştır.Türk süsleme sanatında Şükufe tarzı olarak bilinen natürmort çalışmaları natüralist bir üslupla gül, karanfil, lale, sümbül, kasımpatı, hanımeli gibi motifler ahşaba işlenmiştir. Bu sanatın en güzel örnekleri Edirne Sarayı ve Topkapı Harem Dairesi süslemelerinde görülmektedir.

 

 

 

Ahşap Boyama Nasıl Yapılır;




Gerekli Malzemeler:
Uygun boyutta fırça
Su bazlı boya
MDF obje
Sıfır numara zımpara
Macun
Su kabı
Eski gazete ve peçete


Daha önce elinize hiç fırça almadıysanız, çekinmeden hemen şimdi başlayabilirsiniz.
Çok kolay ve çok eğlenceli olduğunu göreceksiniz.



Boyanın Hazırlanması:
Boya bir miktar akıcı olmalıdır. Aksi takdirde boyama yaparken pütürtüler oluşacaktır. Fazla sıvı olursa da zemin yeterince kapanmayacaktır ve birkaç kat boyama yapmanız gerekecektir. Kısa sürede boya kıvamını tutturmaya alışacaksınız. Bunun için boya satıcıları da size yardımcı olabilirler. Ayrıca boya firmalarının beyaz rengi değiştirmek amacıyla hazırladıkları renk tüpleri de hem kıvam hem renk hem de fiyatları açısından kullanıma uygundur. Boyayı küçük bir kap içine dökünüz. Eğer katı ise bir miktar su ile akıcı duruma getirebilirsiniz. Eğer sıvı olursa boya ilave ederek tekrar akıcılığını ayarlayınız.

Objenin boyama için hazırlanması:
Ahşap Boyama nasıl yapılır? Kullanacağınız mdf objenin kaliteli olmasına özen gösteriniz. Kaliteli olmayan objeleri 3-4 kat boyasanız bile istediğiniz görünümü elde edemeyebilirsiniz. Eğer objenizin bazı yerlerinde küçük boşluklar varsa, (örneğin tepsilerde kenar ile tabla arasında boşluk olabilir) bu boşlukları kapatacak şekilde macun sürünüz. 10 dakika macunun kurumasını bekledikten sonra zımparalayınız. Objenizde elinizi gezdirirken hafif pütürtülü gelen kısımları da zımparaladıktan sonra bir bez ile objeyi temizleyiniz.



Yapılışı:

Boya ve obje hazır olduğuna göre artık boyamaya geçebilirsiniz..
Fırça önce suya batırılır. fazla sulu olmaması için fırçayı gazete üzerinde hafifçe gezdirirseniz fazla su gazeteye geçecektir. Yine de sulu ise peçete ile kurulayınız. Fırçayı boyaya batırınız. Fırçanızın genişliğine eşit olarak objeyi uzunlamasına bloklar olarak düşünebilirsiniz. Boyanacak bloğun baş kısmına yakın yerden başlanarak düz çizgi halinde boyayınız. Boya fırça üzerinde bitince tekrar boyaya batırınız.Blok boyaması bitirilmeden yan taraftaki bloğa geçilmemelidir. Mümkün olduğunca düz bloklar halinde boyarsanız boyama bittiğinde çok güzel bir görüntü elde edersiniz.

Birinci kat boyama bittikten sonra 15-20 dakika kurumasını bekleyiniz. Sonra tüm objeyi hafifçe zımparalayınız ve bezle siliniz. Elinizi hafifçe obje üzerinde gezdirdiğinizde yumşacık olduğunu hissedeceksiniz. Pütürtülü gelen yerler kalmışsa tekrar hafifçe zımparalayıp siliniz.
Objeyi ilk katta yaptığınız şekilde bir kez daha boyayınız. Beyaz veya çok açık reklerde bazen üç kat gerekebilir. Genellikle iki kat boya uygundur.



Boyama işleminiz bitti. Objenizi sade kullanmak istiyorsanız vernikleme işlemine geçebilirsiniz. Diğer tekniklerle süslemek istiyorsanız, istediğiniz tekniği seçerek işleminize devam ediniz.


Fırçanın temizlenmesi:
Boya su bazlı olduğu için fırçayı su ile temizleyebilirsiniz. Ayrıca yıkarken bir miktar bulaşık deterjanı da kullanabilirsiniz.